15-067 สิ่งที่ถูกดัก
พระไตรปิฎก
๗. อุฑฑิตสูตร
ว่าด้วยสิ่งที่ถูกดัก
[๑๙๐] เทวดาทูลถามว่า
โลกถูกอะไรเล่าดักไว้ ถูกอะไรเล่าล้อมไว้
ถูกอะไรเล่าปิดไว้ ตั้งอยู่ในอะไรเล่า
[๑๙๑] พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า
โลกถูกตัณหาดักไว้ ถูกชราล้อมไว้
ถูกมัจจุปิดไว้ ตั้งอยู่ในความทุกข์
อุฑฑิตสูตรที่ ๗ จบ
บาลี
อุฑฺฑิตสุตฺต
[๑๙๐] เกนสฺสุ อุฑฺฑิโต โลโก เกนสฺสุ ปริวาริโต
เกนสฺสุ ปิหิโต โลโก กิสฺมึ โลโก ปติฏฺิโตติ ฯ
[๑๙๑] ตณฺหาย อุฑฺฑิโต โลโก ชราย ปริวาริโต
มจฺจุนา ปิหิโต โลโก ทุกฺเข โลโก ปติฏฺิโตติ ฯ
อรรถกถา
อรรถกถาอุฑฑิตสูตร
พึงทราบวินิจฉัยในอุฑฑิตสูตรที่ ๗ ต่อไป:-
บทว่า ตณฺหาย อุฑฺฑิโต แก้เป็น ตณฺหาย อุลฺลงฺฆิโต แปล
ว่า อันตัณหาดักไว้ อธิบายว่า ก็เชือก คือ ตัณหาร้อยรัดมัดจักษุให้ติดกับ
หลักคือรูป ร้อยรัดโสตเป็นต้น กับเสียงเป็นต้น เพราะฉะนั้น พระผู้มี
พระภาคเจ้าจึงตรัสว่า โลกอันตัณหาดักไว้แล้ว ดังนี้. บทว่า มจฺจุนา ปิหิโต
แปลว่า อันมฤตยูปิดแล้ว อธิบายว่า กรรมกระทำอัตภาพให้ติดกันไปเป็นพืด
ก็สัตว์ทั้งหลายย่อมไม่รู้ความเกิดคิดต่อกัน ไปแห่งจิตดวงหนึ่งที่ไม่ห่างกัน
เพราะถูกเวทนาในเวลาใ่กล้ต่อความตายที่มีกำลังปิดบังไว้ (ท่วมทับแล้ว) ราว
กะถูกภูเขาปิดบังอยู่ ย่อมไม่รู้ความตายอันนั้น เพราะฉะนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า
จึงตรัสว่า โลกอันมฤตยูปิดบังไว้ ดังนี้.
จบอรรถกถาอุฑฑิตสูตรที่ ๗