๑๕. โมฆราชมาณวกปัญหา A
ว่าด้วยปัญหาของโมฆราชมาณพ
{๔๓๙} [๑๑๒๓] (โมฆราชมาณพทูลถามดังนี้)
ข้าพระองค์ได้ทูลถามพระองค์ผู้สักกะ ๒ ครั้งแล้ว
พระผู้มีพระภาคผู้มีพระจักษุ มิได้ตรัสตอบแก่ข้าพระองค์
ข้าพระองค์รับทราบมาว่า พระผู้มีพระภาคผู้ทรงเป็นเทพฤๅษี
(ถ้าผู้ใดถามปัญหา) ถึง ๓ ครั้ง จะตรัสตอบ
[๑๑๒๔] โลกนี้ B โลกอื่น C พรหมโลกพร้อมทั้งเทวโลก
ย่อมไม่ทราบชัดความเห็นของพระองค์
ผู้โคตมโคตร ผู้มีพระยศ
[๑๑๒๕] ข้าพระองค์มีปัญหาที่จะทูลถามจึงมาเฝ้าพระองค์
ผู้ทรงมีปกติเห็นธรรมอันงามอย่างนี้
บุคคลพิจารณาเห็นโลกอย่างไร มัจจุราชจึงไม่เห็น
[๑๑๒๖] (พระผู้มีพระภาคตรัสตอบดังนี้)
โมฆราช เธอจงพิจารณาเห็นโลกโดยความว่างเปล่า D
มีสติทุกเมื่อ พึงถอนอัตตานุทิฏฐิ E เสีย
เป็นผู้ข้ามมัจจุราชเสียได้ ด้วยอาการอย่างนี้
บุคคลพิจารณาเห็นโลกอย่างนี้ มัจจุราชจึงไม่เห็น
โมฆราชมาณวกปัญหาที่ ๑๕ จบ
เชิงอรรถ
A ขุ.จู. (แปล) ๓๐/๑๔๑-๑๔๔/๓๓-๓๔
B โลกนี้ ในที่นี้หมายถึงมนุษยโลก (ขุ.จู. (แปล) ๓๐/๘๖/๓๐๗)
C โลกอื่น หมายถึงโลกอื่นทั้งหมด เว้นมนุษยโลก
(ขุ.จู. (แปล) ๓๐/๘๖/๓๐๗)
D พิจารณาเห็นโลกโดยความว่างเปล่า หมายถึงพิจารณาโลก คือ นรก
กำเนิดสัตว์ดิรัจฉาน เปตวิสัย มนุษยโลก เทวโลก ขันธโลก ธาตุโลก
อายตนโลก และพรหมโลกด้วยเหตุ ๒ อย่าง คือ
(๑) ด้วยการกำหนดเห็นสังขารไม่เป็นไปตามอำนาจ
(๒) ด้วยการพิจารณาเห็นสังขารเป็นของว่างเปล่า
(ขุ.จู. (แปล)๓๐/๘๘/๓๐๙-๓๒๐, ขุ.สุ.อ. ๒/๑๑๒๖/๔๕๓)
E อัตตานุทิฏฐิ หมายถึงสักกาทิฏฐิ (ขุ.จู. ๒/๑๑๒๖/๔๕๓)

รออัพเดต

รออัพเดต