๑๓. ปากตินทริยสูตร
ว่าด้วยภิกษุผู้ไม่สำรวมอินทรีย์
[๗๙๓] สมัยหนึ่ง ภิกษุจำนวนมากอยู่ ณ ราวป่าแห่งหนึ่ง แคว้นโกศล
เป็นผู้ฟุ้งซ่าน ถือตัว โลเล ปากกล้า พูดจาพร่ำเพรื่อ หลงลืมสติ ไม่มีสัมปชัญญะ
มีจิตไม่ตั้งมั่น มีจิตกวัดแกว่ง ไม่สำรวมอินทรีย์
[๗๙๔] ครั้งนั้น เทวดาผู้สิงสถิตอยู่ในราวป่านั้น
มีความอนุเคราะห์หวังดีต่อภิกษุเหล่านั้น ประสงค์จะให้ภิกษุเหล่านั้นสลดใจ
จึงเข้าไปหาภิกษุเหล่านั้นถึงที่อยู่ ได้กล่าวกับภิกษุเหล่านั้นด้วยคาถาว่า
ในกาลก่อน พวกภิกษุสาวกของพระโคดม
เป็นอยู่เรียบง่าย ไม่มักมากการแสวงหาบิณฑบาต
ไม่มักมากแสวงหาที่นอนที่นั่ง
ท่านรู้ว่าสิ่งทั้งปวงในโลกเป็นของไม่เที่ยง
จึงกระทำที่สุดแห่งทุกข์ได้
ส่วนท่านเหล่านี้ทำตนเป็นคนเลี้ยงยาก
กิน ๆ แล้วก็นอน เหมือนคนที่โกงชาวบ้าน
หมกมุ่นอยู่ในเรือนของคนอื่น
ข้าพเจ้าทำอัญชลีต่อสงฆ์แล้ว
ขอพูดกับท่านบางพวกในที่นี้ว่า
พวกท่านถูกเขาทอดทิ้งแล้ว เป็นคนอนาถาเหมือนเปรต
ข้าพเจ้ากล่าวหมายเอาบุคคลพวกที่ประมาทอยู่
ส่วนท่านเหล่าใดไม่ประมาท
ข้าพเจ้าขอนอบน้อมท่านเหล่านั้น A
ลำดับนั้น ภิกษุเหล่านั้นถูกเทวดานั้นทำให้สลดใจ เกิดความสลดใจแล้ว
ปากตินทริยสูตรที่ ๑๓ จบ
เชิงอรรถ
A ดูเทียบคาถาข้อ ๑๐๖ หน้า ๑๑๗ ในเล่มนี้

ปากตินฺทฺริยสุตฺต
[๗๙๓] เอก สมย สมฺพหุลา ภิกฺขู โกสเลสุ วิหรนฺติ
อฺตรสฺมึ วนสณฺเฑ อุทฺธตา อุนฺนฬา จปลา มุขรา วิกิณฺณวาจา
มุฏฺสฺสติโน อสมฺปชานา อสมาหิตา วิพฺภนฺตจิตฺตา ปากตินฺทฺริยา ฯ
[๗๙๔] อถ โข ยา ตสฺมึ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา
เตส ภิกฺขูน อนุกมฺปิกา อตฺถกามา เต ภิกฺขู สเวเชตุกามา
เยน เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู คาถาหิ
อชฺฌภาสิ
สุขชีวิโน ปุเร อาสุ ภิกฺขู โคตมสาวกา
อนิจฺฉา ปิณฺฑ เอสนา อนิจฺฉา สยนาสน
โลเก อนิจฺจต ตฺวา ทุกฺขสฺสนฺต อกสุ เต
ทุปฺโปส กตฺวา อตฺตาน คาเม คามณิกา วิย
ภุตฺวา ภุตฺวา นิปชฺชนฺติ ปราคาเรสุ มุจฺฉิตา
สงฺฆสฺส อฺชลึ กตฺวา อิเธกจฺเจ วทามห
อปวิฏฺา ๑ อนาถา เต ยถา เปตา ตเถว เต
เย โข ปมตฺตา วิหรนฺติ เต เม สนฺธาย ภาสิต
เย อปฺปมตฺตา วิหรนฺติ นโม เตส กโรมหนฺติ ฯ
อถ โข เต ภิกฺขู ตาย เทวตาย สเวชิตา สเวคมาปาทุนฺติ ฯ
******************

๑ ม. ยุ. อปวิทฺธา ฯ

อรรถกถาปากตินทริยสูตรที่ ๑๓
ปากตินทริยสูตรที่ ๑๓ มีพิสดารอยู่ในชันตุเทวปุตตสูตร ในเทวปุตตสังยุต.